Taoïsme een inleiding

“Waarlijk: voor immer bevrijd van begeerte,
mag je het mysterie aanschouwen.
Blijf je altijd vol verlangens,
dan zie je slechts wat je beoogt.

Deze tegenstelling is het gevolg
van het door namen te scheiden
van wat oorspronkelijk één was.”

Dit citaat komt uit het eerste vers van het boek van Lao Zi (China, 5e eeuw v.C.; zijn naam wordt ook wel gespeld als Lao Tse of Lao Tzu). Het wordt gezien als de grondslag van het taoïsme. Deze filosofie is in het Westen vooral bekend als ‘de leer van yin en yang’.
Er zijn veel overeenkomsten met het boeddhisme. Sterker nog: toen rond het jaar nul de eerste boeddhistische teksten vanuit India China bereikten, dachten velen dat ‘de Boeddha’ en pseudoniem voor Lao Zi was.
Het taoïsme wordt wel gezien als het speelse en sprankelende gezicht van China. Het heeft door de eeuwen heen mystici beïnvloed, maar ook dichters en beeldend kunstenaars. En binnen China is onder invloed van het taoïsme een hele nieuwe vorm van boeddhisme ontstaan, die wij kennen als Zen.
Lao Zi schreef gedichten. Zij gaan over innerlijke vrijheid, door los te komen van fixaties en vaste denkpatronen. Zij gaan over de relatie tussen mens en natuur, en je vrij voelen om je aan de dwang van de samenleving te onttrekken. Over geweldloze communicatie wordt gesproken, en over wuwei, vaak vertaald als ‘doen door niet te doen’. Hiermee bedoelt men dat innerlijke rust de bron is van wijsheid, inspiratie en authentiek handelen. Zij deze stilte is ook wat Lao Zi noemt ‘de poort tot de massa mysteriën’.

Het boek van Lao Zi’s volgeling Zhuang Zi komt ook uitbegreid aan bod. Het bestaat niet uit droge filosofische verhandelingen, maar bevat talloze parabels, absurde verhaaltjes en humoristische teksten. Meditatie noemt hij ‘zitten en vergeten’; je niet langer identificeren met identiteit, zelf of concepten, maar je openstellen tot wat de taoïsten noemen ‘het vrouwelijke’: de creatieve openheid van de tao.